Gepubliceerd op 18 mrt 2021.
Indien uw organisatie plastic verpakkingen gebruikt en dus inkoopt, zijn de enorme prijsstijgingen en tekorten voor uw plastic verpakkingen u hoogstwaarschijnlijk niet ontgaan. De prijzen van Polyethyleen, de basis van o.a. LDPE, MDPE en HDPE folie, zijn sinds 2000 nog nooit zo hoog geweest.
Maar wat is hier de oorzaak eigenlijk van?
Dat is dus niet makkelijk in een simpele zin te vatten. Marktanalisten en producenten spreken van een “perfect storm” en dat geeft al aan dat het een combinatie van factoren is die nu voor de uitzonderlijke prijsstijgingen zorgt.
Traditioneel gezien dicteert de beweging in de nafta-prijs grotendeels de beweging van de afgeleide producten zoals de PE en PP polymeren en de weer daarvan afgeleide eindproducten zoals de verpakkingsfolies. Het komt soms voor dat tijdelijk ook nog andere externe invloeden (zoals productieverstoringen door weersinvloeden of technisch falen) een rol spelen en regelmatig kunnen tijdelijke disbalansen in vraag- en aanbod de prijzen van eindproducten en/of grondstoffen tijdelijk stuwen of drukken. Op dit moment speelt er veel tegelijk en die invloeden versterken elkaar ook nog eens.
Grofweg zien we het volgende gebeuren:
- Beperkt aanbod van nafta (en etheen) vanwege lagere olieproductie als gevolg van lagere olie-consumptie (Covid) en de uitzonderlijk lage olieprijzen eerder in 2020
- Afgeschaalde productie (en gepland onderhoud) bij polymeerproducenten als gevolg van enerzijds het lagere aanbod en anderzijds de lagere algemene vraag
- Onverwachte problemen (zoals bij opstart na onderhoud) op een aantal locaties
- Productieverstoringen bij petrochemische fabrieken in de Verenigde Staten (USA) door extreem winterweer
- Logistieke verstoringen als gevolg van de wereldwijde covid-situatie
- Beperkte import in EU als gevolg van arbitrage door exporteurs in bijvoorbeeld de VS en Rusland
- Stijgende vraag naar specifieke polymeren, zoals LDPE en LLDPE
Deze oorzaken worden hieronder individueel verder uitgelicht.
1. Beperkt aanbod van nafta
Door de wereldwijde COVID-19 pandemie is er minder vraag naar olie. Dit komt onder andere door minder autoverkeer en minder vliegverkeer. Door deze dalende vraag daalde ook de prijs en zodoende werd de raffinage van olie teruggeschroefd. Nafta, dat ontstaat bij het destilleren van ruwe olie is daardoor ook minder beschikbaar. Nafta is de grondstof voor de productie van Etheen, dat weer de basis is voor het produceren van polyethyleen. Aangezien de vraag naar bijvoorbeeld PE (vooral LDPE en LLDPE) wel stabiel hoog blijft zorgt de lage beschikbaarheid voor een disbalans in vraag en aanbod. Er is dus sprake van een tekort, en dat heeft weer prijsstijgingen tot gevolg.
2. Afgeschaalde productie (en gepland onderhoud) bij polymeerproducenten
Polymeerproducenten waren door lagere beschikbaarheid van grondstoffen en een lagere algemene vraag naar plastic producten genoodzaakt hun productie af te schalen en onderhoud uit te voeren.
3. Onverwachte problemen (zoals bij opstart na onderhoud) op een aantal locaties
Op een aantal locaties duurde de stilstand langer dan gepland als gevolg van onverwachte problemen. De tekorten in het aanbod van bijvoorbeeld LDPE en LLDPE namen daardoor verder toe.
4. Productieverstoringen bij petrochemische fabrieken in de Verenigde Staten (USA) door extreem winterweer
De langdurige elektriciteitsuitval ten tijde van extreme vorst in de Verenigde Staten zorgde ervoor dat productielijnen en kraakinstallaties langdurig stil kwamen te staan.
5. Logistieke verstoringen als gevolg van de wereldwijde covid-situatie
De handel in Azië heeft in 2020 gedeeltelijk stil gelegen, maar dit groeit sinds eind 2020 weer terug naar het oude niveau, maar rederijen hebben hun capaciteit daar nog niet op aangepast, aldus Transport en Logistiek Nederland (TLN). Zodoende is er een groot tekort aan containers. Vanwege het grote tekort aan containercapaciteit zijn de transportprijzen inmiddels enorm gestegen en is de verwachting dat dit niet snel zal dalen.
6. Beperkte import in EU als gevolg van arbitrage door exporteurs in bijvoorbeeld de VS en Rusland
Helaas is West-Europa voor een groot deel van het aanbod afhankelijk van import uit bijvoorbeeld Amerika, Rusland en het Midden Oosten. Als gevolg van Covid en een stijging van het aanbod van secundaire grondstoffen was in Europa de vraag naar primaire grondstoffen gedaald. Daartegenover stond China, die juist een vroeg herstel van Covid realiseerde en al geruime tijd een beperkte beschikbaarheid van secundaire grondstoffen ervaart. De behoefte aan primaire grondstoffen nam vooral in China dus sterker toe, waardoor het voor veel exporterende landen interessanter werd om de beschikbare grondstoffen tegen aantrekkelijkere prijzen aan China en andere Aziatische landen te leveren.
7. Stijgende vraag naar specifieke polymeren, zoals LDPE en LLDPE
Zoals gezegd was de vraag in West Europa naar LDPE en LLDPE eigenlijk steeds stabiel hoog. Dit had vooral te maken met het veranderde consumentengedrag als gevolg van Covid. Denk bijvoorbeeld aan de hoge vraag naar voedselverpakking en meer werk in en om het huis (tuinieren en doe-het-zelf). Normaal gezien laat de vraag in december meestal een dipje zien, maar in 2020 zorgden invloeden zoals het positieve nieuws rondom vaccins en een verwachte prijsstijging in grondstoffen er voor dat er juist meer orders werden ingestuurd door verwerkers van PE.
Het vooruitzicht
Bent u benieuwd naar het vooruitzicht met betrekking tot de ontwikkelingen van de grondstofprijzen? Laat dan uw gegevens achter en wij houden u periodiek op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen.